آذربایجان شرقی
استان آذربایجان شرقی با مرکزیت شهر تبریز، در شمال غربی فلات ایران، قرار گرفته است. این استان در قسمت شمالی، با جمهوری آذربایجان، نخجوان و ارمنستان، از غرب تا جنوب غربی با استان آذربایجان غربی، جنوب شرقی با زنجان و از شرق با استان اردبیل همسایه است. زبان مردمان این منطقه ترکی آذربایجانی است.
تبریز
شهر تبریز، پایتخت استان آذربایجان شرقی است و قدمتی حدود ۴۵۰۰ دارد. این شهر در اواخر دهه ۱۹۶۰، به عنوان دومین شهر بزرگ ایران شناخته و همچنین در مدتی طولانی پایتخت ایران محسوب می شده است. مردم این شهر به زبان ترکی اذری و گویش تبریزی سخن می گویند. از رسوم مردمان این منطقه می توان به عاشیق خوانی، تکم گردانی و بایرام پایی اشاره نمود. از بهترین غذاهای این شهر، کوفته تبریزی، خورشت هویج، تره شورباسی و دلمه برگ می باشند.
مهم ترین مساجد تبریز
مسجد کبود
مسجد کبود تبریز، به دستور سلطان جهانشاه، فرمانروای قراقویونلوها، در قرن نهم هجری قمری ساخته شده است. این مسجد، یکی از چهار مسجد تزئین شده با کاشی‌کاری‌های آبی در جهان به شمار می‌رود و در گذشته با نام های دیگری مانند «گوی مسجد»، «مسجد شاه جهان» و «عمارت مظفریه» نیز شناخته می شده است. هماهنگی رنگ‌ها در نمای بیرونی و تزیینات داخل مسجد نیز از خصوصیات برجسته آن به شمار می‌روند. این بنا که به سبک معماری آذری ساخته شده است؛ در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شماره ۱۶۹ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
مسجد جامع تبریز
مسجد جامع تبریز، از جمله کهن‌‌ترین عمارات تاریخی تبریز محسوب می‌شود که از بدو احداث، به‌عنوان مسجد جامع این شهر مورد استفاده قرار گرفته است. قدمت این بنا به دوران سلجوقیان (قرون پنجم تا ششم هجری)، نسبت داده شده است. مسجد در ابتدا به‌صورت یک ایوانه احداث شده که به مرور زمان و با نظر و صلاحدید مسئولان آن دوره، به مسجدی دو ایوانه تغییر شکل داده است. از زیبایی های این مسجد می توان به محراب آن اشاره کرد که دارای گچبری های رنگی متعلق به دوران ایلخانی و سلجوقی است. این مسجد در ۱۵دی ۱۳۱۰ با شماره ۱۷۱، ثبت ملی شده است.
موزه ها و خانه های تاریخی
کاخ شهرداری و موزه ها
شهرداری تبریز اولین نهاد شهرداری در ایران است که در صدر جنبش مشروطه در تبریز تأسیس شده است. این عمارت در مرکز شهر و در میدان شهرداری( ساعت) قرار گرفته است. این عمارت در سال‌های ۱۳۱۴ تا ۱۳۲۰ هجری شمسی در محل گورستان متروکه کوی نوبر و در سه طبقه ساخته شده است. بنای عمارت دارای برج ساعتی است که برج دوقلوی آن در شهر لندن قرار دارد. برج ساعت تبریز به ارتفاع ۳۰٫۴ متر است که طی ۷۰ سال اخیر بی‌وقفه هر ۱۵ دقیقه یک‌بار آوای آن به صدا در می آید. عمارت شهرداری، دارای نخستین موزه شهر است. در این موزه، تالارهای مختلفی نظیر تالار دوربین‌های قدیمی، تالار دفاع مقدس، چاپ و نشر، فرش، هنرهای معاصر، خط و خوشنویسی و تالار حکمت قرار دارند. مجموعه شهرداری و موزه ها، در تاریخ ۲۹ تیر ۱۳۷۷با شماره ۲۰۵۵ ثبت ملی شده است.
موزه آذربایجان
موزه آذربایجان تبریز دومین موزه باستان‌شناسی کشور پس از موزه ملی ایران شناخته می‌شود. بنای موزه آذربایجان بر اساس نقشه تنظیمی باستان‌شناس فرانسوی به نام «آندره گدار» با الهام از سبک معماری محلی در آذربایجان ایران، تهیه و ترسیم اسماعیل دیباج احداث شده است. موزه آذربایجان پس از اکتشاف سکه هایی در سال ۱۳۰۶ و ۱۳۰۷ هجری شمسی، با تلاش های بسیاری از جانب برخی از فرهنگ دوستان، در سال ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۱ در سه طبقه، تاسیس شد. این موزه که دارای آثار تاریخی و هنری متعلق به دوران پیش از اسلام و دوران اسلامی است، در ۸ دی ۱۳۹۰ با شماره ۳۰۵۶۴، ثبت ملی شده است.
خانه مشروطیت تبریز
خانه مشروطه تبریز، نمادی از انقلاب مشروطه است. برخی از عناصر کلیدی مشروطه در این خانه جمع می‌شدند که از جمله آن‌ها می‌توان به ستارخان و باقرخان اشاره کرد. این بنا همچنین پس از جنگ جهانی دوم و اشغال آذربایجان توسط شوروی (در سال‌های ۱۳۲۴ و ۱۳۲۵) نیز محلی برای اجلاس سران فرقه دموکرات آذربایجان بود. این بنا در سال ۱۳۷۵ به موزه مشروطه تغییر کاربری داد. این خانه در محله‌ای به نام راسته کوچه در غرب بازار تبریز و رو‌به‌روی مسجد جامع تبریز قرار گرفته است. خانه مشروطه که به سبک معماری قاجار، توسط حاج ولی معمار ساخته شده است، در ۲۱ مهر ۱۳۵۴ با شماره ۱۱۷۱ ثبت ملی شده است.
سایر مکان های مهم تبریز
میدان ساعت تبریز
میدان شهرداری یا میدان ساعت تبریز، یکی از مهم ترین میدان های شهر تبریز می باشد. این میدان به دلیل وجود بنای شهرداری و برج ساعت به این نام شناخته می شود. میدان ساعت، تا سال ۱۳۲۴ چهارراه بود. در زمان حکومت سید جعفر پیشه وری میدان آن ساخته شد و تندیس نیم تنه باقرخان، سالار ملی در آنجا نصب شد. پس از سقوط پیشه وری، مجسمه محمدرضاشاه را در آن جا قرار دادند. این میدان به دلیل نزدیکی به مراکز خرید معروف شهر و جاذبه های دیدنی تبریز، به عنوان قلب توریستی تبریز هم خوانده می‌شود. از جذابیت های این میدان همچنین می توان به نور پردازی شبانه آن اشاره کرد.
ائل گلی(شاه گلی)
ائل گلی یا شاه گلی نام باغی در تبریز است که یکی از نماد‌های شهر به حساب می‌آید. در زبان ترکی، شاه گلی یا ائل گلی معنای استخر شاه یا مردم نامیده می‌شود. این مکان در ابتدا به صورت استخر در زمان آق قویونلوها ایجاد شده بود و در دوران صفویه گسترش یافت. پیش از روی کار آمدن صفویان، این استخر، بزرگ‌ترین منبع ذخیره آب جهت آبیاری باغ‌های شرق تبریز بود. در دوران پهلوی این مکان به گردشگاهی عمومی تبدیل شد. در وسط استخر، بنایی به‌شکل هشت ضلعی و دو طبقه وجود دارد که با نام عمارت ائل گلی شناخته می‌شود که به‌عنوان رستوران مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کاخ در ابتدا خشتی بود که در سال ۱۳۴۶ ساختمان جدید جایگزین آن شد. این مجموعه در ۲۷ بهمن ۱۳۸۷ با شماره ۲۴۷۷۴ ثبت ملی شده است.
بازار بزرگ تبریز
بازار سرپوشیده تبریز با مساحتی بالغ بر یک کیلومتر مربع، وسیع‌ترین مجموعه به‌هم‌پیوسته آجری در دنیا است. این مجموعه که دارای ۵,۵۰۰ حجره، ۲۰ راسته، ۲۵ تیمچه و ۳۵ سرا، مدرسه، حمام، مسجد و کاروان‌سرا است، در سال ۱۳۵۴ با شماره ۱۰۹۷ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت و در سال ۱۳۸۹ به‌عنوان بخشی از شاه‌راه ابریشم و بزرگ‌ترین سازه مسقف جهان در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. بازار تبریز، بیشتر محل فروش محصولاتی چون ادویه جات و داروهای گیاهی، محصولات چرمی و پارچه می باشد. از کارکردهای دیگر این بازار، برگزاری مراسم مذهبی مربوط به ایام محرم است. تیمچه مظفریه به عنوان مرکز اصلی عزاداری است.
کندوان
کندوان یکی از شگفت‌انگیزترین روستاهای صخره‌ای ایران و جهان واقع در استان آذربایجان شرقی است که در دل صخره‌های کله قندی جای گرفته است و به روستای کله قندی نیز شناخته می‌شود. این روستای ییلاقی و تاریخی، در پای دامنه‌های کوه آتش‌فشانی سهند و در کنار رودخانه کندوان قرار دارد. این صخره‌ها که در اثر فعل و انفعالات آتش‌فشانی کوه‌های سهند ایجاد شده‌اند، یکی از نمونه‌های زنده معماری صخره‌ای و در حال سکونت دنیا محسوب می‌شود. این مجموعه در ۱۵ اردیبهشت ۱۳۷۶ با شماره ۱۸۵۷، ثبت ملی شده است.
نظر خود را ثبت کنید